Veelgestelde vragen

De Omgevingswet gaat over de ruimte waarin we wonen, werken en ontspannen: de fysieke leefomgeving. Dit is een breed begrip. Het gaat over bouwwerken, wegen, water, bodem en lucht. Ook cultureel erfgoed, landschappen en natuur vallen onder de Omgevingswet. De wet geldt voor alle Nederlandse inwoners, organisaties en bedrijven. Meer informatie over de Omgevingswet is te vinden op de website van het Informatiepunt Leefomgeving.

Deze nieuwe wet voegt wetten samen en maakt regels eenvoudiger voor veel van wat u buiten ziet, ruikt en hoort. U weet hierdoor in één keer wat de regels en voorschriften van de verschillende bestuurslagen (gemeenten, waterschappen, provincies en Rijk) zijn.

Sinds 1810 zijn veel verschillende wetten en regels gemaakt voor de buitenruimte, zoals voor bodem, water, wegen, milieu, monumenten, natuur, geluid en nieuwbouw. Deze wetten zijn niet alleen ingewikkeld; ze spreken elkaar soms ook tegen en er worden meerdere termen gebruikt terwijl hetzelfde bedoeld wordt. De losse regels en wetten houden soms ook de ontwikkeling van innovatieve, duurzame initiatieven tegen. Daarom worden 26 wetten makkelijker gemaakt en gebundeld in één Omgevingswet.

Als inwoner merkt u misschien in eerste instantie niets van de Omgevingswet. Maar als u iets wilt verbouwen aan uw huis of tuin en u vraagt een vergunning aan, dan gaat dat straks anders dan nu. U zoekt de regels op in een nieuw online loket, het Omgevingsloket. In dat loket kunt u controleren of u een vergunning nodig heeft of een melding moet doen. U kunt daar ook meteen de vergunning aanvragen of de melding doen.

De Omgevingswet zorgt er ook voor dat u kunt meepraten over de Omgevingsvisie, het Omgevingsplan en Ontwikkelperspectieven in uw gemeente. En over initiatieven bij u in de buurt. Dat kan nu ook al, maar de Omgevingswet stimuleert dat u actiever wordt benaderd om mee te denken.

Een belangrijke verbetering van de nieuwe wet is dat de leefomgeving meer als een geheel wordt gezien en benaderd. Dat betekent dat bij het invullen van plannen ook thema’s als energietransitie, duurzaamheid, sociale en maatschappelijke uitdagingen worden betrokken. De bedoeling is dat hiermee de kwaliteit van de leefomgeving verbetert en dat er niet alleen snellere, maar ook betere besluiten worden genomen over de invulling van de buitenruimte. Dat is handiger voor alle inwoners en ondernemers. Ambtenaren en inwoners hebben vanaf 1 januari 2024 via het Omgevingsloket toegang tot dezelfde informatie.

Meestal veranderen de regels niet. In veel gevallen blijft de inhoud van de regels hetzelfde. Ze staan alleen op een andere plaats. U kunt in het Omgevingsloket bij het onderdeel Maatregelen op maat opzoeken welke algemene regels gelden voor uw werkzaamheden.

Bij een verbouwing staat niet alles meteen op de goede plek. Dat duurt even en het kan ook wel eens fout gaan. Alle losse wetten en regels vallen per 1 januari 2024 onder 1 nieuwe wet. Dat is nieuw. Bovendien gaan we (inwoners, ondernemers en overheid) anders met elkaar samenwerken. Dat zal in het begin wennen zijn en niet alles zal meteen goed gaan. Uiteindelijk gaan we ervan uit dat met de Omgevingswet de besluitvorming beter wordt en sneller gaat.

Eigenlijk wij allemaal! Inwoners, ondernemers en overheden zijn samen verantwoordelijk voor de kwaliteit en ontwikkeling van onze leefomgeving. Gemeenten leggen in hun omgevingsplan niet alles meer tot in detail vast, zoals dat eerder in bestemmingsplannen wel werd gedaan. Door plannen globaler te beschrijven ontstaat ruimte voor initiatiefnemers om hun plannen uit te werken. Zij moeten daar in bepaalde situaties wel eventuele belanghebbenden bij betrekken (participatie).