Toekomstvisie
dorpshart
Odijk 2030
Toekomstvisie dorpshart Odijk 2030 - oktober 2021
Toekomstvisie dorpshart Odijk 2030 - oktober 2021
2
Achtergrond: Waarom
deze toekomstvisie?
Deze toekomstvisie vindt zijn oorsprong in de door de gemeente Bunnik
in 2016 ontwikkelde Strategische Agenda en de daaruit voortkomende
Uitvoeringsstrategie 2017 en het Collegeprogramma 2018-2022.
De gemeente Bunnik wil dat het dorpscentrum van Odijk meer een
ontmoetingsplek wordt, met voorzieningen en een openbare ruimte die dat
mogelijk maken. Daarbij gaat het niet alleen over de ruimte zelf en hoe die
eruitziet, maar over de complete beleving. Zijn er genoeg winkels? Waar
kunnen mensen elkaar ontmoeten? Hoe maken we het gezelliger? Hoe kunnen
we het verkeer veiliger regelen?
Kortom: wat heeft het dorpshart van Odijk nou eigenlijk nodig? Niet alleen nu,
maar ook met het oog op de (nabije) toekomst. Zo staat er een aanzienlijke
vergroting van het inwonersaantal op de planning vanwege de komst van een
nieuwbouwwijk in Odijk-West. Het dorpscentrum moet hier op tijd klaar voor
zijn.
Relevante aspecten en invalshoeken
Daarom is deze integrale toekomstvisie voor het dorpshart van Odijk opgesteld.
Hierin kregen alle relevante aspecten en invalshoeken een plekje. Deze
toekomstvisie is tot stand gekomen via een uitgebreid participatietraject.
Iedereen die dat wilde, kon zich opgeven om een bijdrage te leveren. Daar
is goed gehoor aan gegeven. Op deze manier zijn veel perspectieven
meegenomen en is er een beeld verkregen van hoe het dorpshart van Odijk
klaar gemaakt kan worden voor de toekomst. Zonder daarbij de Odijkse
karakteristieken uit het oog te verliezen.
Toekomstvisie dorpshart Odijk 2030 - oktober 2021
3
Stimulatie betrokkenen bij participatietraject
De gemeente vindt het belangrijk dat er een breed
draagvlak is voor de gezamenlijke toekomstvisie. Daarom
heeft zij veel aandacht besteed aan de werving van
deelnemers. Een oproep voor het webinar en deelname
aan de werkgroepen hebben ze geplaatst in verschillende
kanalen zoals social media, de website van de gemeente
én de lokale krant ’t Groentje. Op 4 november 2020 heeft
de gemeente bovendien een flyer huis-aan-huis verspreid
bij omwonenden rondom de Meent en uitgedeeld aan
bezoekers van de Meent. Tenslotte hebben ze een
schriftelijke enquête verspreid onder 80 ouderen via de
huiskamer van Odijk.
Toekomstvisie biedt houvast
Het is belangrijk om te beseffen dat het een toekomstvisie be-
treft. Dat betekent dus dat er een beeld is geschetst van wat
de Odijkse samenleving het liefst zou willen zien. Het betekent
niet dat alles wat in de toekomstvisie is geformuleerd, ook au-
tomatisch exact gerealiseerd gaat worden zoals beschreven.
Bijvoorbeeld “Winkelen, meer dan alleen de boodschappen”
kan alleen worden gerealiseerd als ondernemers hiertoe ini-
tiatief nemen (zie wens met betrekking tot winkelen, pagina
14). De toekomstvisie heeft dan ook de functie van een soort
houvast, waarmee bijvoorbeeld getoetst kan worden of initia-
tieven van bewoners, gemeente of marktpartijen passen bij de
wensen van de Odijkers.
Toekomstvisie dorpshart Odijk 2030 - oktober 2021
4
Het participatieproces uitgelegd
Het doel van dit participatieproces was om te komen tot een gezamenlijk
gedragen toekomstvisie voor het dorpshart van Odijk. Alle ideeën en
wensen van de deelnemers van het proces zijn verzameld en uitgebreid
in verschillende werkgroepen besproken, om uiteindelijk op basis
daarvan één overkoepelende visie te vormen. Dit betekent dat niet alle
ideeën van iedere participant één op één zijn overgenomen. Maar dat
de inhoud van deze visie tot stand is gekomen op basis van de grootste
gemene deler in dit democratische participatieproces.
Hoe is deze toekomstvisie tot stand gekomen?
Het participatieproces waarmee deze toekomstvisie voor het dorpshart
van Odijk tot stand is gekomen, bestaat uit vier stappen. Namelijk:
1. Aftrap door interactief webinar
Op 10 november 2020 vond de aftrap plaats in de vorm van een
interactief webinar. Alle 123 geïnteresseerde bewoners en andere
deelnemers deden actief online mee en uitten hun ideeën/wensen.
Er zijn verschillende thema’s en peilingvragen besproken, waar de
aanwezigen hun mening over gaven.
Het webinar is hier terug te kijken: https://www.onlineseminar.nl/
gemeentebunnik/webinar/35472/toekomstvisie-dorpshart-odijk
SAMENVATTING WEBINAR
WINKELEN & WERKEN
Hierbij ging het over het winkelaanbod in het dorpshart van Odijk.
Tijdens dit onderdeel gaven de deelnemers via de chats veel
suggesties door. Denk aan het toevoegen van een HEMA/Blokker e.d.
Er is grote behoefte aan het toevoegen van niet-dagelijkse winkels.
KOMEN, GAAN & PARKEREN
Bij het thema Komen, gaan en parkeren was parkeren en
verkeersveiligheid een belangrijk onderwerp. Er waren veel suggesties,
o.a. handhaving en parkeermogelijkheden. Een autovrij Dorpshart blijkt
een grote wens te zijn.
WONEN & LEVEN
Bij het thema Wonen & Leven bleek er een grote wens te zijn voor het
toevoegen van woningen voor alle doelgroepen. Juist om doorstroming te
bevorderen. Ook hier veel interessante suggesties: een bibliotheek in het
Dorpshart.
VERBLIJVEN & RECREËREN
De meest originele suggesties werden gedeeld bij het thema Verblijven &
Recreëren. Er is behoefte aan meer groen en meer horeca. Leuke
suggesties waren een groot schaakbord en openbare kunst in het
Dorpshart.
WWW.BUNNIK.NL/DORPSHARTODIJK
LEESWIJZER
Per thema ziet u in de cirkeldiagrammen de uitslagen van de pollvragen tijdens het
webinar.
In de chats zijn nog veel suggesties gedaan, die ziet u daar onder. In de
woordenwolk staan de zaken die veel genoemd zijn.
Hier staan interessante ideeën die minder vaak genoemd zijn.
SAMENWERKEN AAN DE TOEKOMST
VAN HET DORPSHART VAN ODIJK
Tijdens het webinar van 10 november 2020 bespraken we vier thema's:
Toekomstvisie dorpshart Odijk 2030 - oktober 2021
5
2. Twee co-creatiesessies in werkgroepen
Geïnteresseerden konden zich vervolgens opgeven voor één
van de vier werkgroepen met een specifiek thema:
• Wonen en leven
• Winkelen en werken
• Verblijven en recreëren
• Komen, gaan en parkeren
In totaal hebben 53 mensen zich aangemeld voor de vier
werkgroepen. Er zijn uiteindelijk nog wat mensen afgehaakt
maar elke werkgroep bestond gemiddeld uit 10 tot 15
deelnemers. Onder de deelnemers bevonden zich zowel
bewoners, ondernemers, als afgevaardigden van betrokken
organisaties (in nagenoeg deze verhouding 79% bewoners,
13% ondernemers en 8% overige deelnemers).
In het voorjaar van 2021 kwam elke werkgroep twee keer
online samen om over het betreffende thema te brainstormen
en discussiëren. Wat is er specifiek op dit gebied nodig voor de
toekomst van het dorpshart van Odijk? Tijdens deze sessies
was het belangrijk dat alle deelnemers op een gelijkwaardige
manier konden samenwerken.
3. Eén co-creatiesessie in
samengestelde werkgroepen
Na de twee sessies in deze
samenstelling werden de vier
werkgroepen vanwege vergelijkbare
resultaten samengevoegd tot twee
nieuwe werkgroepen:
• Winkelen en werken & Komen,
gaan en parkeren
• Wonen en leven & Verblijven
en recreëren
Deze twee groepen kwamen elk nog één
keer online samen om over hun thema’s
te brainstormen en discussiëren.
Toekomstvisie dorpshart Odijk 2030 - oktober 2021
6
4. Twee ‘samensmeltsessies’
om resultaten te delen
Op 23 en 30 juni 2021 kwamen
alle deelnemers weer bij elkaar om
de resultaten van de werkgroepen
aan elkaar te presenteren en met
elkaar te delen. Dit werd vervolgens
samengesmolten tot één gezamenlijke
visie.
Dit resulteerde in deze ‘toekomstvisie
voor het dorpshart van Odijk’. Deze is
aan de Gemeenteraad op 23 september
2021 gepresenteerd. Die beslist
uiteindelijk over de vaststelling.
Presenteren visies
van de groepen
aan elkaar en
opstellen geza-
menlijke visie.
Stap
4
Gemeente
faciliterend
Deelnemers
inhoud bepalend
ROL
Organiseren van
een interactieve
Webinar.
Stap
1
Gemeente
inhoud bepalend
Deelnemers
mening gevend
ROL
DOEL
Aftrap
participatie
traject
Visueel uitwerken
van de ideeën
van de informatie-
bijeenkomst.
Stap
2
Gemeente
meningen
weergevend
Deelnemer
inhoud ontvangend
ROL
DOEL
Input
genereren
stap 3
Verschillende
groepen werken in
cocreatiessessie
ideeën verder uit
tot een visie.
Stap
3
Gemeente
faciliterend
Deelnemers
inhoud bepalend
ROL
DOEL
Wensen
en ideeën
genereren
DOEL
Gezamen-
lijke visie
vaststellen
PARTICIPATIETRAJECT
Uitvoerings-
document
Toekomstvisie dorpshart Odijk 2030 - oktober 2021
7
Het dorpshart van Odijk:
de huidige situatie
Onder het dorpshart van Odijk verstaan de deelnemers het gedeelte van
de Sint Nicolaaskerk tot het Witte Kerkje, de Singel, de Passage en een
deel van de Boomgaardweg. Zoals afgebeeld in nevenstaande kaart:
Ook wel genoemd ‘van Kerk tot Kerk’.
Daarnaast zijn er door de deelnemers een aantal andere functionele
harten benoemd die een relatie hebben met bovengenoemd dorpshart.
Het gaat om:
• Dorpshuis Odijk, gezondheidscentrum tot en met tennispark. Het
gebied aan Rijneiland heeft meerdere functies. Het tennispark om te
sporten, het dorpshuis om te ontmoeten, het gezondheidscentrum om
(voor)zorg te verlenen.
• Gemeentehuis, jeugdhonk Schoudermantel, sportvelden,
scouting, SV Odijk tot en met ijsbaan. Aan de noordzijde van
Odijk bevindt zich een ander functioneel centrum. Hier staat het
gemeentehuis. Eromheen wordt de ruimte intensief gebruikt door de
jeugd. Jongeren skaten op de baan, basketballen in de kooi of kletsen
met elkaar buiten of in het jeugdhonk. In de zomer gebruiken zij de
verschillende strandjes langs de Kromme Rijn en zwemmen erin.
Dagelijks etsen ouders met hun kinderen richting de sportvelden.
Verschillende loop- en bootcampgroepen gebruiken het grasveld voor
het gemeentehuis en de krachttrainingstoestellen aan de achterzijde.
Hondenbezitters lopen via het pad langs het gemeentehuis richting
de Kromme Rijn en maken zo hun dagelijkse rondje om Odijk. De
ijsbaan is na een paar dagen vorst een levendige plek met Odijkers,
die plezier hebben.
• Kersenweide. Dit betreft de nieuwbouwwijk in Odijk-west met
ongeveer 1200 woningen die de komende jaren gebouwd worden. Het
plangebied heeft een oppervlak van ongeveer 20 tot 35 hectare.
Tenslotte vormt de Kromme Rijn een belangrijk onderdeel van het
dorp. Het trekt ook veel recreanten en passanten die daar hun vrije tijd
doorbrengen met kanoën, suppen, wandelen en fietsen. Er leeft een idee
om de oorspronkelijke loop van deze rivier te herstellen en deze meer
zichtbaar te maken in het centrum, zodat dit een positieve impuls geeft
aan de leefbaarheid van en het toerisme in het dorp.
Op deze luchtfoto
is de indicatieve
begrenzing van
het Dorpshart
weergegeven.
Toekomstvisie dorpshart Odijk 2030 - oktober 2021
8
Tekortkomingen huidige situatie
Op dit moment mist het centrum van Odijk een kloppend en bruisend hart.
Dat komt door de wijze waarop de openbare ruimte is opgezet; vooral
heel praktisch. Het is een boodschappencentrum waarbij de openbare
ruimte grotendeels in beslag wordt genomen door de auto. Er missen
zogenoemde pleisterplaatsen in het dorpscentrum, zowel voor inwoners
als voor bezoekers, en er zijn weinig voorzieningen die bijdragen aan een
gezellige sfeer. Volgens de deelnemers mag het wel wat levendiger en
leuker.
Daarnaast is het dorpshart verkeerstechnisch momenteel erg onlogisch
en rommelig ingedeeld. Daardoor snappen verkeersdeelnemers niet hoe
of wat, waardoor wangedrag ontstaat. “Iedereen doet maar wat”, aldus
één van de bewoners. De verkeersveiligheid laat in de huidige situatie te
wensen over. Ook is er sprake van parkeerhectiek.
De deelnemers hebben tijdens de verschillende sessies de volgende
ideeën aangedragen om de verkeersveiligheid te verbeteren:
• Maak een duidelijke ets- en voetgangersoversteekplaats op de
kruising hoek Singel-Nicolaaslaan. Een deelnemer zei, “Geen idee hoe
je op het etspad komt zonder schuin over te steken.”
• Maak aan de zijde van het etspad langs de Singel aan de westzijde
ook een voetpad/stoep. Nu lopen veel mensen op het etspad, (vooral
met honden omdat er een strook gras langsloopt). Dat zorgt voor
gevaarlijke situaties.
• De kruising Singel-Zeisterweg zorgt ook voor veel onduidelijkheid.
Fietsers vanuit Kersenweide moeten schuin oversteken. Fietsers uit
Werkhoven rijden aan de linkerzijde en naar Werkhoven steken ze
schuin over bij de Beughof. Fietsers vanuit het scholeneiland rijden
rechts en dat zien automobilisten vaak niet. Kortom, een zeer onveilige
kruising.
Toekomstvisie dorpshart Odijk 2030 - oktober 2021
9
• Zowel de Boomgaardweg als de Wethouder Hollaan zijn zeer smalle
wegen. Wethouder Hollaan is ook nog eens de sneletsroute voor
kinderen naar en van het scholeneiland. Automobilisten kunnen elkaar
nauwelijks passeren. Fietsers wordt het zicht ontnomen door de vele
geparkeerde auto’s. Op de Boomgaardweg staan regelmatig grote
vrachtwagens om de bedrijven, die daar ondernemen te bevoorraden.
Dit zorgt voor onveilige situaties. Ook de vele kortparkeerders zorgen
voor overlast en een rommelig straatbeeld waardoor onveilige situaties
ontstaan. Deelnemers willen daarom graag dat een aantal bedrijven
verplaatst wordt naar een plek waar meer ruimte is voor auto’s en
vrachtverkeer. Het begin van de Boomgaardweg wordt daardoor
meer een woon- dan winkelgebied. Een ondernemer zei daarover:
“Ik zie ontwikkelingsmogelijkheden op de Singel om het centrum
toekomstbestendig te maken.”
• Maak etsstraten van de toevoerwegen. Straten waar auto’s te gast zijn.
Een weergave van wat er tijdens het webinar en de co-creatiesessies over
de huidige situatie werd gezegd:
• De ruimte tussen de Sint Nicolaaskerk en het Witte Kerkje is geen con-
sistent geheel;
• Er is geen ontmoetingsplek;
• Er zijn te weinig winkels;
• Er zijn te weinig bankjes en horecagelegenheden;
• Er is te weinig groen;
• De verkeersveiligheid laat te wensen over, vooral voor etsers;
• Er zijn te weinig parkeermogelijkheden voor mindervaliden.
50 jaar op de Meent;
zien veranderen;
van mooi/rustig ->
parkeerproblematiek.
Auto’s van bedrijven/
leveranciers.
Toekomstvisie dorpshart Odijk 2030 - oktober 2021
10
Het dorpshart van Odijk:
de integrale toekomstvisie
Om de huidige situatie te verbeteren, gingen de
deelnemers enthousiast en gedreven met elkaar
in gesprek. Ze brachten wensen, uitdagingen en
kansen in kaart. Vervolgens zijn deze omgezet in
deze integrale toekomstvisie.
Odijk in 2030
De deelnemers willen de volgende wensen uiterlijk
in 2030 realiseren:
• Sfeervol ontmoeten en verblijven
• Meer veiligheid en ruimte in autoluw dorpshart
• Dorpshart is stralend middelpunt
• Groen en karakteristiek wonen voor alle
doelgroepen
• Winkelen, meer dan alleen de boodschappen
Sfeervol ontmoeten en verblijven
Het dorpshart van Odijk als een bruisende en
gezellige plek, waar ontmoeten en verblijven
centraal staat. Het dorpshart loopt van kerk
tot kerk en straalt een boulevardachtige sfeer
uit.
Eén locatie waar ontmoeten en verblijven
een grote rol moet gaan spelen, is de Meent.
“De Meent moet rustiger en groener worden”,
daarover zijn de inwoners en ondernemers
het met elkaar eens. Door de Meent autoluw
te maken, ontstaat er meer ruimte voor
bijvoorbeeld een park- of pleinachtige
inrichting met elementen die ontmoeten
en beleven bevorderen. Denk hierbij aan
terrassen, bankjes, speeltoestellen of een
muziekkoepel. Met daarnaast veel aandacht
voor groen en water. Een fontein waar
je doorheen kunt lopen, zou een mooie
toevoeging zijn. “Maak bij de inrichting
gebruik van organische vormen. Dus geen
koude, stalen fietsrekken maar bijvoorbeeld
fietsrekken die verwerkt zijn in een bankje”,
stelt een bewoner voor.
Een andere locatie is de omgeving rond de
Sint Nicolaaskerk. “De parkeerplaats kan
IJsje eten in het
dorpshart icm wens
groen/parksetting.
Veilige plek om te
zitten.
De (nieuwe)
gebieden voor
ontmoeten en
verblijven zijn
op deze kaart
te zien.
Toekomstvisie dorpshart Odijk 2030 - oktober 2021
11
worden gebruikt voor evenementen”,
tipt een deelnemer. Denk aan een
dorpsfeest, hardloopwedstrijd of
beachvolleybaltoernooi. Ook voor de
weekmarkt is het een zeer geschikte
en centrale locatie. Het groen rondom
de kerk “is prachtig”, volgens de
inwoners en kan eveneens worden
ingezet om elkaar te ontmoeten.
Om de Kromme Rijn meer bij het
Dorpshart te betrekken ligt er een
uitgewerkt voorstel om de loop van
de Kromme Rijn in ere te herstellen
en om daar een kano-opstap/-
uitstap aan te leggen. Dit voorstel is
opgenomen in de bijlage.
Meer veiligheid en ruimte in
autoluw dorpshart
Het dorpshart van Odijk als een veilige plek
voor fietsers en voetgangers. Als het aantal
parkeerplaatsen wordt verminderd en het
verkeer wordt teruggedrongen, verbetert de
verkeersveiligheid en ontstaat er meer ruimte voor
ontmoeten en verblijven (zie vorige wens).
Het streven is daarom minimaal een autoluw
dorpshart, waar autoverkeer te gast is en waar
bezoekers, die daar niet persé hoeven te zijn,
worden ontmoedigd om met de auto te komen.
Helemaal autovrij is niet haalbaar, omdat er
immers ook mensen wonen in het dorpshart. Maar
ook vanwege de bevoorrading van winkels en
de mobiliteit van mensen die slecht ter been zijn.
Ook voor hen moet het Odijkse dorpshart goed
toegankelijk blijven (zie volgende wens).
Eén van de manieren om verkeer op de Meent te
weren, is door éénrichtingsverkeer in te voeren.
Daarnaast zouden auto’s die vanuit Odijk-
West komen tegen een blokkade aan kunnen
rijden, waarbij ze worden doorverwezen naar
Kano route op de af
stap route maken,
dorpshart, horeca
voor pauze moment
Autoluw met veel
groen, vrij kunnen
lopen/oversteken/
voetgangersgebied
Het kerngebied
wordt een autoluw
gebied waar veilig-
heid voorop staat en
er een aangenaam
verblijfsgebied
ontstaat.
Toekomstvisie dorpshart Odijk 2030 - oktober 2021
12
parkeerplekken aan de Singel. Het is een idee om omwonenden een
parkeervergunning te geven op aangewezen plaatsen, zodat zij hun
auto’s kwijt kunnen. Recreanten en bezoekers moeten dan elders
-buiten het hart- parkeren. “Kom je met de auto naar het hart, dan is het
Jumbo-terrein een logisch startpunt”, oppert een deelnemer. Andere
parkeermogelijkheden zijn te vinden onder andere op het plein bij de Sint
Nicolaaskerk of bij het dorpshuis. Daarnaast moet het parkeren in betere
banen geleid worden, om overlast te verminderen. Bijvoorbeeld door de
invoer van kort parkeren, het intekenen van parkeerplaatsen zodat men
niet zomaar wat doet en het strenger handhaven in niet-parkeren-zones.
Ten slotte zorgt het verbeteren van de verkeersveiligheid voor vooral
fietsers en voetgangers ervoor dat bezoekers vaker de auto laten staan.
Momenteel gaan veel mensen nog met de auto naar het dorpshart van
Odijk mede omdat de verkeersveiligheid te wensen over laat. Zo vertelde
een bewoonster: “Nu durf ik niet met de kinderen op de fiets naar het
winkelcentrum. Betere stoepen, veiligere en duidelijkere fietspaden én
voldoende parkeergelegenheid voor (bak)fietsen kunnen hier verandering
in brengen.”
Borden die
aangeven wat er
in de nabijheid te
vinden is: al vanaf
de (snel)weg.
Toekomstvisie dorpshart Odijk 2030 - oktober 2021
13
Dorpshart is stralend middelpunt
Het dorpshart van Odijk als stralend middelpunt en toeristische
trekpleister. Met een duidelijke verwijzing naar de historie en omgeving
van Odijk, bijvoorbeeld via een wandel- of kunstroute ‘Rondje Dorpshart’
door het centrum.
Duidelijke bewegwijzering is hiervoor noodzakelijk. Op kaarten,
plattegronden of fysiek op de grond kan het dorpshart worden
weergegeven als een spinnenweb of lint, die het dorpshart verbindt met de
functionele harten van Odijk.
Ook de organisatie van gezamenlijke activiteiten als een dorpsfeest, een
loop of een beachvolleybaltoernooi helpt bij de realisatie van deze wens.
Het is belangrijk dat alle partijen dus zowel bewoners, ondernemers als
gemeente, hiervoor vaker de handen ineen slaan. Een mooi voorbeeld
van een gezamenlijk initiatief is het eerder genoemde voorstel om de
loop van de Kromme Rijn in ere te herstellen voor een kano-opstap/-
uitstapplaats.
Het dorpshart is
het stralende
middelpunt dat in
verbinding staat met
andere belangrijke
functionele
harten.
Toekomstvisie dorpshart Odijk 2030 - oktober 2021
14
Groen en karakterisek wonen voor alle doelgroepen
Het dorpshart van Odijk als fijne woonomgeving met genoeg huizen die
aansluiten op de behoefte, zonder de Odijkse karakteristieken uit het
oog te verliezen. Odijk moet een dorp zijn en blijven waar mensen uit alle
lagen van de bevolking een fijne plek hebben. Voor jong en oud, voor rijk
en arm, voor gezinnen en alleenstaanden en voor mensen met en zonder
een hulpvraag.
Er moeten de komende jaren sowieso meer woningen gebouwd worden
in Odijk. Om de doorstroming te bevorderen, is het belangrijk dat er
voor alle doelgroepen voldoende huizen worden bijgebouwd. Met in het
dorpshart wat extra aandacht voor appartementen, woningen voor kleine
huishoudens (één of twee personen) en starters. Momenteel is er voor
deze doelgroepen amper plek in het centrum.
Bij de nieuwbouw is het van groot belang dat er genoeg aandacht blijft
voor groen. Ook moet de nieuwbouw qua uitstraling en architectuur
goed aansluiten op karakteristieke panden in het dorpshart. Eén van de
bewoners: “De architectuur in het dorpshart verschilt nogal. Sommige
gebouwen hebben een bepaald karakter dat behouden moet blijven. De
nieuwbouw kan daar mooi bij aansluiten. Andere gebouwen, zoals boven
de pizzeria, worden niet gewaardeerd.” Ook de bouwhoogte moet passen
binnen de maat en schaal van de gemeente Bunnik.
De volgende specifieke locaties lenen zich goed voor nieuwbouw:
• De hoek Meent/Boomgaardweg: bijvoorbeeld winkels op de
begane grond met appartementen erboven;
• Omgeving Sint Nicolaaskerk: vooral geschikt voor seniorenwoningen;
• De Boomgaardweg: winkels verplaatsen en daar woning van maken;
• De Singel.
Woongebieden aan
het Dorpshart met
zoeklocaties voor nieuwe
woningen. Waarbij vooral
wordt ingezet op
appartementen op
etages (boven
winkels).
Rond
Nicolaaskerk
appartementen
voor minder
vitale ouderen
Toekomstvisie dorpshart Odijk 2030 - oktober 2021
15
Winkelen, meer dan alleen de boodschappen
Het dorpshart van Odijk als gezellig winkelcentrum, met een variëteit aan
winkeltjes om even rond te neuzen. Waar je zowel voor je dagelijkse als
niet-dagelijkse boodschappen terecht kunt. En waar je graag even blijft
‘plakken’, bijvoorbeeld om een kop koffie te drinken of een ijsje te eten.
Enerzijds is er behoefte aan leuke bedrijven die voorzien in een soort
‘snuffel-behoefte’, zoals een cadeauwinkeltje, delicatessenzaak,
bloemenstal of kledingwinkel. Bekendere winkelketens als Hema, Blokker
of Zeeman zouden zeer welkom zijn, maar daarbij is het de vraag of
dit levensvatbaar is in Odijk. Anderzijds is er de behoefte aan eet- en
drinkgelegenheden, met aandacht voor lokale en streekproducten en die
bijdragen aan de beleving van het centrum doordat het uitnodigt om te
blijven ‘plakken’. Denk aan een viswinkel, koffietent of ijssalon. “We willen
ondernemers waar wij als bewoners wat aan hebben”, vat een deelnemer
samen.
Wat ook aan de beleving van het winkelcentrum zou bijdragen, is een
actieve(re) ondernemersvereniging, waarbij de verschillende ondernemers
gezamenlijk aandacht besteden aan feestdagen of thema’s. Bijvoorbeeld
door samen kerstverlichting in de winkelstraten te realiseren.
Als laatste wil men dat de weekmarkt een grotere rol gaat spelen in Odijk.
Door bijvoorbeeld kraampjes met non-food toe te voegen en door te
zorgen voor meer binding tussen de marktkooplieden en Odijk. Belangrijk
is om wel goed na te denken over hoe de markt op een veilige en
toegankelijke manier kan plaatsvinden. Bijvoorbeeld door de Meent tijdelijk
af te sluiten als de markt plaatsvindt of door de markt naar een andere,
veiligere locatie te verplaatsen (bijvoorbeeld Sint Nicolaaskerk).
De toekomst van de
markt ook meenemen
in de uitwerking van
de toekomstvisie.
Marktkooplieden
moeten hierbij worden
aangehaakt.
In de toekomst is
het mogelijk om
het winkelaanbod
(beperkt) uit te
breiden rondom het
kerngebied van het
Dorpshart.
Toekomstvisie dorpshart Odijk 2030 - oktober 2021
16
Odijk in 2030 in beeld
Onderstaande schets en foto’s geven
beeldend weer hoe Odijk er in 2030 uit
zou moeten zien. In de schets is per wens
aangegeven op welke locaties de wens
kan worden gerealiseerd.
Toekomstvisie dorpshart Odijk 2030 - oktober 2021
17
Hoe nu verder?
Uitvoeringsdocument
Na de vaststelling van de ‘Toekomstvisie dorpshart Odijk’ door de
gemeenteraad, stelt het college een uitvoeringsdocument op met daarin
verschillende scenario’s om de visie in de praktijk uit te voeren. Het
college betrekt de raad bij het uitvoeringsdocument en legt zo nodig
besluitvorming hierover aan de raad voor. In het uitvoeringsdocument
staat ook hoe de uitvoeringskosten worden gefinancierd.
De visie wordt vervolgens stapsgewijs gerealiseerd. Om dit proces te
versnellen, hebben de deelnemers al nagedacht over de realisatie op
de korte, middellange en lange termijn. Dit is dan ook input voor het
uitvoeringsdocument. In het uitvoeringsdocument wordt dit nog verder
uitgekristalliseerd.
Voorstellen voor de korte termijn (0-2 jaar)
Ontmoeten en verblijven
• Evenementenagenda door bewoners, gemeente en ondernemers
(bijvoorbeeld proef Odijk en kunstroute). Stappen die hiervoor gezet
moeten worden:
- evenementencommissie samenstellen;
- agenda 2022 opstellen;
- bijeenkomsten plannen om agenda te verwezenlijken.
• Plaatsen van banken van de Rotary.
• Ontwerp inrichting openbare ruimte opstellen. – Hoe wordt van alle
genoemde wensen voor het dorpshart een samenhangend ontwerp
gemaakt?
• Plan voor bewegwijzering dorpshart uitwerken:
- Hoe ziet de bewegwijzering eruit?
- Waar komt de bewegwijzering?
• Voorstel uitwerken om de loop van de Kromme Rijn in ere te herstellen
en daar een kano-opstap/-uitstap aan te leggen.
• Uitnodigen van andere doelgroepen zoals jongeren, minder-validen,
marktkooplieden om mee te denken over de uitvoering van de
toekomstvisie. Odijk moet, zoals eerder gezegd, een jne plek zijn voor
mensen uit alle lagen van de bevolking. Daarom is het belangrijk om
doelgroepen die zich niet hebben aangemeld voor het meedenken over
de toekomstvisie toch op de één of andere manier te inspireren om wel
deel te laten nemen aan de uitvoering. Zodat het toekomstige dorp ook
aan hun verwachtingen voldoet.
Verkeer en veiligheid
• Aanpassen benoemde gevaarlijke verkeersituaties als quick-win:
- Maak een duidelijke ets- en voetgangersoversteekplaats
op de kruising hoek Singel-Nicolaaslaan.
Toekomstvisie dorpshart Odijk 2030 - oktober 2021
18
- Maak aan de zijde van het etspad langs de Singel aan de
westzijde ook een voetpad/stoep.
- Zorg voor duidelijkheid op het kruising Singel-Zeisterweg
- T oevoerwegen veranderen in etsstraten.
• Aanpassen verkeersituaties als quick-win om de parkeerdruk te
verminderen:
- Begeleiden verkeer uit Odijk-West naar de parkeerplaats
achter de Jumbo.
• Verkeerscirculatieplan voor de omliggende straten van het dorpshart
opstellen. Hoe ziet de verkeerssituatie er in 2030 uit?
Hoe wordt het verkeer rondom het dorpshart afgewikkeld op een goede
en veilige manier?
Wonen en Winkelen
• Planvorming onderdelen plangebied, hoek Boomgaardweg-Meent, en
ontwikkelingen aan de singel.
• Gemeente nodigt ondernemers uit om:
- ontwikkelmogelijkheden winkelruimte te bespreken;
- verplaatsing ondernemingen te bespreken;
- sfeeracties (zoals kerstverlichting) te bespreken.
• Mogelijkheden van een pop-upstore/horeca onderzoeken.
Voorstellen voor de middenlange termijn (2-5 jaar)
• Planvorming en herontwikkeling percelen Singel mee starten.
• Bouwen nieuwe woningen en winkels hoek Meent- Boomgaardweg.
• Onderzoek naar mogelijkheden voor langzaamverkeersverbinding naar
Odijk-West.
• Starten met uitvoering plannen voor Kromme Rijn en kano-opstap/-
uitstap.
Voorstellen voor de lange termijn (5-10 jaar)
• Verplaatsen “pick-uppunten” van Boomgaardweg naar een andere
locatie.
• Herinrichting openbare ruimte op grote schaal.
• Planvorming perceel Nicolaaskerk.
• Langzaamverkeersverbinding naar Odijk-West, Kersenweide.
Co-creatie voortzetten
De realisatie van de toekomstvisie vindt plaats op private en op openbare
grond. Op private grond ontwikkelen grondeigenaren en marktpartijen
initiatieven voor (herontwikkelings)plannen in het centrum van Odijk. De
gemeente is eigenaar van de openbare ruimte, maar heeft nauwelijks
grondposities in dit gebied. De gemeente heeft bij de realisatie van de
toekomstvisie hierdoor vooral een publiekrechtelijke rol.
Daarnaast hebben de deelnemers van het participatietraject aangegeven
dat zij de ontstane samenhorigheid graag willen voortzetten. Daarmee
wordt bedoeld dat de deelnemers graag een rol willen spelen in de
verdere uitvoering van de toekomstvisie. De gemeente en de samenleving
trekken dus samen op in de uitvoering van deze visie.
Tankstation
andere bestemming?
Winkels ipv
bedrijven
Toekomstvisie dorpshart Odijk 2030 - oktober 2021
19
SAMENVATTING WEBINAR
WINKELEN & WERKEN
Hierbij ging het over het winkelaanbod in het dorpshart van Odijk.
Tijdens dit onderdeel gaven de deelnemers via de chats veel
suggesties door. Denk aan het toevoegen van een HEMA/Blokker e.d.
Er is grote behoefte aan het toevoegen van niet-dagelijkse winkels.
KOMEN, GAAN & PARKEREN
Bij het thema Komen, gaan en parkeren was parkeren en
verkeersveiligheid een belangrijk onderwerp. Er waren veel suggesties,
o.a. handhaving en parkeermogelijkheden. Een autovrij Dorpshart blijkt
een grote wens te zijn.
WONEN & LEVEN
Bij het thema Wonen & Leven bleek er een grote wens te zijn voor het
toevoegen van woningen voor alle doelgroepen. Juist om doorstroming te
bevorderen. Ook hier veel interessante suggesties: een bibliotheek in het
Dorpshart.
VERBLIJVEN & RECREËREN
De meest originele suggesties werden gedeeld bij het thema Verblijven &
Recreëren. Er is behoefte aan meer groen en meer horeca. Leuke
suggesties waren een groot schaakbord en openbare kunst in het
Dorpshart.
WWW.BUNNIK.NL/DORPSHARTODIJK
LEESWIJZER
Per thema ziet u in de cirkeldiagrammen de uitslagen van de pollvragen tijdens het
webinar.
In de chats zijn nog veel suggesties gedaan, die ziet u daar onder. In de
woordenwolk staan de zaken die veel genoemd zijn.
Hier staan interessante ideeën die minder vaak genoemd zijn.
SAMENWERKEN AAN DE TOEKOMST
VAN HET DORPSHART VAN ODIJK
Tijdens het webinar van 10 november 2020 bespraken we vier thema's:
WINKELEN &
WERKEN
WWW.BUNNIK.NL/DORPSHARTODIJK
Suggesties
Poelier
Visboer
Snuffelhonk vaker open
Lokale producten
Sportschool
SAMENWERKEN AAN DE TOEKOMST
VAN HET DORPSHART VAN ODIJK
SAMENVATTING WEBINAR
Bijlage
Toekomstvisie dorpshart Odijk 2030 - oktober 2021
20
KOMEN, GAAN &
PARKEREN
WWW.BUNNIK.NL/DORPSHARTODIJK
Parkeerterrein met zonnepanelen
Zebrapaden
Handhaving
SAMENWERKEN AAN DE TOEKOMST
VAN HET DORPSHART VAN ODIJK
SAMENVATTING WEBINAR
LIBRARY
WONEN &
LEVEN
Betaalbare woningen Woningen voor ouderen
WWW.BUNNIK.NL/DORPSHARTODIJK
Sfeerverlichting
Bibliotheek
SAMENWERKEN AAN DE TOEKOMST
VAN HET DORPSHART VAN ODIJK
SAMENVATTING WEBINAR
Groot schaakbord
VERBLIJVEN &
RECREËREN
WWW.BUNNIK.NL/DORPSHARTODIJK
Standbeeld
Kunst
Fontein
Bankjes
Speeltoestel
SAMENWERKEN AAN DE TOEKOMST
VAN HET DORPSHART VAN ODIJK
SAMENVATTING WEBINAR
Toekomstvisie dorpshart Odijk 2030 - oktober 2021
21
Bijlage
24
31
AGENDA WEBINAR SUBTHEMA'S AFRONDEN
Subthema's
Webinar
Plenair
terugkoppelen
Huiswerk-
opdracht
Reflectie
Terugblik
Concrete
ideeën?
Webinar uitkomsten
meenemen naar
subthema's
Besproken
subthema's
Van abstract
naar concreet
Conclusies
van de avond
Volgende
sessie
Volgende
sessie
Afronden
1
AANVULLEND?
5
AGENDA
Raadsleden
Sociale
cohesie
Jong en
oud
verbinden
Leefbaarheid
centrum
Veiligheid
kinderen
Vitaliteit
Winkels &
voorzieningen
Zorg
Toekomstig
dorpshart
Woningbouw Doelgroepen
Uitstraling
nieuwbouw
Duurzaamheid
Hittestress
Waterbeheer
Afbakening
dorpshart
Bereikbaarheid
woningen
Toegankelijkheid
Mindervaliden
Nog
benoemde
subthema's
inclusief
Doel van
de avond
Output
vanavond ->
visualisatie mRo
Toekomstvisie dorpshart Odijk 2030 - oktober 2021
22
Break- out room 2
LWK
Break- out room 1Wat is het dorpshart? Afbakening?
Type something
Sessie 2 - 14/4/2021
Werkgroep Verblijven en Recreëren
dorpshart is
het centrum,
van kerk tot
kerk, singel,
passage
Er zijn ook nog twee
andere harten:
functionele harten:
1) gemeentehuis tot
ijsbaan, 2) sporthal,
dorpshuis, oude
haven
Link met andere
werkgroepen?
Wat vinden de
andere
werkgroepen dat
het dorpshart is?
Dorpshart (wonen
en leven) van kerk
tot kerk, en alles
dat er tussen in
zit. Niet het
dorpshuis etc
Meer dorpsharten:
kerk tot kerk is te
beperkt. Rond de
ijsbaan valt nog te
ontwikkelen, zonder
verliezen groene
karakter
Andere
dorpsharten
kunnen we
gebruiken om te
vullen met
functies
Verbinding
maken met
andere
locaties voor
recreanten.
Even een kritische noot:
dorpshart moet voor
iedereen zijn; sport is
beperkt voor doelgroepen.
Winkels/voorzieningen zijn
voor iedereen, dat past
meer als dorpshart
Van kerk tot kerk
met
verbindingsroutes
daar naar toe,
daar moeten we
op focussen.
Voorwaarden voor
het dorpshart;
duidelijk en veilig,
park en plein
inrichting, scheiding
tussen verkeer en
publiek.
De locatie
waar
iedereen
naar toe gaat
Ideeën passen niet
allemaal op de Meent;
breder dorpshart
belangrijk. Tegelijkertijd
ook aansluiting met
andere werkgroepen
Prioriteren wat er op
de Meent
gerealiseerd kan
worden en wat dus
ergens anders moet
komen
Wat kan er?
Terras, rusten,
bankjes,
speeltoestellen,
en nog veel meer
ideeën
Consensus?
Nog niet
In ieder geval de
Meent; latere
uitwerking van
andere
dorpsharten komt
later
Groep: Naar het dorpshart toe
recreëren in het dorpshart
Recreatie voor
mensen die van
buiten komen:
knooppuntroutes/w
andelroutes,
aansluiting met den
Limes
Aantrekkelijk
maken voor
anderen om naar
het dorpshart te
komen
korte, middellange en
lange termijn in denken,
ook quick- wins
Willen we
dit eigenlijk
wel?
Bijenmuseum
nieuw leven
inblazen?
Pannekoekenboer
derij
Wat is het voordeel
voor Odijkers zelf,
om het dorpshart
aantrekkelijker te
maken, voor
mensen buiten
odijk?
voortborduren
op ingebrachte
ideeën
Meer bezoekers:
betekent veel
voor horeca
zitplekken
aanbrengen
Meer bezoekers,
meer faciliteiten:
aanbod
vergroten.
kersenboomgaard
iets mee doen,
info, uitleg,
charmante
plekken. verwijzen
hiernaar!!.
Bruisend maken;
aantrekkelijker,
leuker om te
verblijven
informatieborden met
link naar historie,
krommerijn, historie,
wandelroute langs
kromme rijn naar
verwijzen. speurtocht.
GIETHOORN! Zal
vast niet zo lopen,
maar, het
aantrekken van
bezoekers heeft
wel effect
ijsje eten in het
dorpshart icm
wens
groen/parksetting
. Veilige plek om
te zitten.
Doelgroep Wapen
van Odijk: 60%
lokaal
(+werkhoven en
bunnik), 40% van
buitenaf.
veiligheid
heeft ook met
autoverkeer te
maken.
doorborduren
op uitkomsten
webinar. nu
verder
verdiepen.
welke quickwins?
zitplek,
trampolines met
bankjes erom
heen
Fietsers,
wandelaars.
Wapen van Odijk;
veel aandacht voor
bereiken van
(potentiële)
bezoekers; social
media, VVV, ANWB
picknickbankje
bij Nic. kerk
werkt erg goed
in sociale zin
plek om broodje
te halen en te
zitten in het
centrum. daar is
behoefte aan.
Meer aandacht
voor mogelijke
horeca/to go
plekken
Campings overvol,
ivm corona-
zomer. Centraal
gelegen
Fort bij Vechten-
doorstroom naar
B&B, ook voor de
inwoners zelf!
ook passanten
die recreeren.
fietsroutes,
krommerijn.
beter aangeven
waar wat is, ook
recreatieve
routes
In 't Burgje
komt ook
een B&B
plek om te
picknicken
Goede
aansluiting
maken tussen
odijk- west en
het centrum
planten
bakken,
bomen,
verplaatsbare
bakken
Nieuwe inwoners
van Odijk- West, wat
zal voor hun het
centrum worden?
Odijk/Bunnik/Houte
n?
verblijfsruimte
is nodig en
gewenst.
Ontwikkelen van
verbinding tussen
nieuwe wijk en
Odijk- hoe en waar
staat nog niet vast;
maar wordt zeker
meegenomen!
vanuit buiten
naar binnen
(verblijfsruim
te) creeren.
terrassen,
bankjes. een
veilige plek
centraal
maken
verkeersstromen
scheiden.
Niet alleen voor
bewoners, maar
ook voor
recreanten/pass
anten.
bankjes,
aankleding met
groen
combineren.
voorbeeld Het
Rond
Verbinding/routing
is het
allerbelangrijkst- wie
en hoe je mensen
aantrekt. Hoe
begeleid je mensen
naar het dorpshart?
meer
reuring rond
de winkels
krijgen
Quick- wins: bebording, bestaande
fietsroutes aanwijzen of omleggen
Route door het
dorp is wenselijk.
Niet alle
fietsroutes lopen
zo.
er moeten
keuzes gemaakt
worden ivm
beperkte ruimte
Borden die
aangeven wat er
in de nabijheid te
vinden is; al vanaf
de (snel)weg.
er zijn ook andere
plekken waar je
dingen kunt
faciliteren. niet
alleen op De
Meent
Informatiezuil/pijl
en/bebording
winkelgebied
heeft vooral
een
commerciele
functie.
evenwicht
hierin ook met
verblijven is
belangrijk
Parkeren:
aangeven waar er
geparkeerd kan
worden voor
bezoekers.
Ook een manier
om auto's uit het
dorpshart te
weren.
Waar dan? Politie
terrein?
Dorpshuis, Singel
achterkant Jumbo,
bij Gemeentehuis
evenwicht hierin ook met verblijven is belangrijk
Auto parkeren en
met de fiets verder
gaan. Als
opstapplek;
startlocatie voor
wandelaars/recreant
en
TOP,
toeristisch
overstap
plek
Quick win kanoën:
via bebording
aangeven waar er
gestart kan worden,
waar geparkeerd
kan worden, waar
het centrum is?
veel
verblijfsruimte
bij
nicolaaskerk.
muziektent,
kanoroute.
plantjesmarkt.
zijn wat ideen
Paviljoen
Buiten
betrekken -
afslag veiliger
maken
ook bij witte
kerkje
zitgelegenheid
creeren. ook dit
gebied betrekken.
Kano route op en
af stap route
maken, dorpshart,
horeca voor
pauze moment
jeugd,
voorzieningen
voor hen?
Kersenweide
komt eraan.
Fietsenverhuur
in Odijk?
is er wat te doen
voor de jeugd in
Odijk? of in
andere
functionele harten
Afslag naar
Buiten: geen
fijne
oversteekplaats
voor fietsers.
schoudermantel
is jongeren
vereniging.
lokale ijsboer
met kar
verrijdbaar voor
aantrekken
ander publiek
ijs
combineren
met fruit uit
omgeving
bij gemeentehuis
kan je ook iets
moois maken,
wandelroute
vanaf dorpshart.
lunchwandeling.
Verbinding van
het dorp naar
de ijsbaan;
niet goed
toegankelijk
Evenementen:
Plantjesmarkt is goed
bezocht, markt,
zomerfeest, nieuw leven in
blazen. De meent kan een
bruisende plek worden
voor bijvoorbeeld oko de
finish van de loopwedstrijd
ommetje is
populair.
misschien iets
mee doen.
waterpunt
is er niet in
het
dorpshart
19
mei
voorbereiding
voor Verblijven
door
kerngroep
huiswerkopdracht
mRO zal
aanschuiven
Volgende sessie
Toekomstvisie dorpshart Odijk 2030 - oktober 2021
23
Toekomstvisie dorpshart Odijk 2030 - oktober 2021
24
24
31
AGENDA WEBINAR SUBTHEMA'S AFRONDEN
Subthema's
Webinar
Reflectie
Terugblik
Concrete
ideeën?
Webinar uitkomsten
meenemen naar
subthema's
Besproken
onderwerpen:
Van abstract
naar concreet
Conclusies
van de avond
Volgende
sessie
Volgende
sessie
Afronden
1
AANVULLEND?
5
AGENDA
Raadsleden
Nog
benoemde
subthema's
Doel van
de avond
Output
vanavond ->
visualisatie mRo
Welke
voorzieningen nodig
Markt
Meer
onderne
mers
betrekken
Standplaatshouders
update?
Ondernemersvereniging?
Komst
Kersenweide
(Odijk- West)
Levendigheid
Overige
Punten
is best lastig,
theetuin wil
meedoen, vader
van Perry. geen
echte kartrekker
kerstverlichting
met elkaar
realiseren?
kleine stappen?
bereikbaarheid goed
blijven regelen,
mensen komen toch
graag met auto
boodschappen
doen. veiligheid
eenrichting?
fietsvriendelijk,
stalling, goede
paden,
boodschappen
doen met bakfiets
nadenken over
parkeren, goed
geregeld? meer
toestroom van
consumenten. in de
schil regelen, doorsteek
naar winkels
goede
bereikbaarheid,
aantrekkelijk
voor (nieuwe)
ondernemers
consumenten van
buiten aantrekken
door goed parkeren
en bereikbaarheid,
hoe meer
versterken
plek van de markt?
waar? marktklanten
komen niet naar de
winkels? komen
echt voor de markt.
toezicht wordt wel
eens gemist op de
markt, nemen
steeds meer ruimte
in. smalere meent,
waar dan markt?
versterkt
markt de
huidige
winkels?
markt afsluiten
tijdens de markt,
wat toevoegen aan
markt, non food?
meer kaas of brood
is dat toevoeging?
de marktkramen
bieden producten
die er al zijn op de
meent, versterkt
dat de
ondernemers??
standhouders
hebben geen
binding met het
dorp, graag
strakke regels en
handhaving.
Markt maak
het nu
gevaarlijk op
de meent
Hoe gaan we met
de markt om, ook
vanuit de
gemeente. non
food toevoegen?
ruimte voor nieuwe
marktkramen?
beleid gemeente
herzien. lastig om
op te sturen.
verordering beperkt
ga eens op
donderdag
naar de markt
in Houten ter
inspiratie
gemis van
bloemenwinkel,
kado winkel, is
het
levensvatbaar?
rekening
houden
met odijkse
maat
martin geeft aan
dat blokker niet
haalbaar is,
odijk te klein
ook voor Hema
winkels
combineren,
bloemen,
kado enz
toekomst van de
markt betrekken in
de toekomstvisie,
missen de
marktkooplieden.
hun input is
belangrijk
geef de
marktkooplieden
een passende
stem in de
toekomstvisie,
niet groot
Winkeltijden?
ruimere
openingstijden?
24/7 open? maak
elkaar niet gek. is
geen vraag naar
Toekomstvisie dorpshart Odijk 2030 - oktober 2021
25
Break- Out Room 2
LWK
Break- Out Room 1Algemeen
Agenda:
1. Welkom en toelichting agenda (wat hebben we
gedaan en wat gaan we doen vanavond)
2. Uitleg over schetsen mRO en moodboards van
afbeeldingen deelnemers
3. Bespreken schetsen in 2 groepen
4. Samenvatten uit de groepen
5. Maken van afspraken voor de volgende keer en
afronden
Reacties op
de
schetsen
van Roel:
Mooie
beelden
randvoorwaarden.
niet op voorhand te
beperkend, maar
combi tussen
verschillende
belangen.
voortkomend
uit goede
ideeën vanuit
de
werkgroepen
Goede
combinatie van
elementen, er
lijkt ruimte voor
alle functies
Elementen van
bereikbaarheid,
zitplekken,
terrassen, geeft
een ruimtelijkheid
Groen en
bereikbaarheid
zichtbaar in de
moodboards
Shared Space:
Ruimte bieden
aan voetgangers,
langzaam verkeer
Parkeren wel
bij bewoners,
voor winkels
mogelijk aan
een kant.
route naar rijneiland
ontbreekt. Die link
moet er komen. Die
hoek heeft een
goede functie.
Parkeren voor
bewoners nu
al lastig op de
Meent
Verkeer naar het
Snuffelhonk op
het smalste stukje
zuid Meent, is erg
gevaarlijk
Ook nog
eens
blauwe
zone
Berry: Voor bewoners en
middenstand; brengen
leefbaarheid,
eenrichtingsverkeer,
stoepen uitbreiden, meer
groen en terras,
zitelementen toevoegen..
Nu brede weg waar auto's
veel ruimte hebben
Ruimte
efficiëntie;
eenrichting
sverkeer
Ook mogelijkheden bij
Goes, parkeerplekken
voor bewoners?
Ondergronds? Voor
winkelend publiek
andere plekken net
buiten het centrum
waar is de link
met de kromme
rijn gebleven en
de koppeling
daarnaar toe.
watergang
terugbrengen.
Bewoners aan
de zuidkant
hebben geen
parkeerplek.
verbinden
van centra,
thema
water.
Voorbeeld Ermelo:
Waterpartij:
stilleggen op
marktdagen,
multifunctionele
ruimte.
geschiedenis terug
laten komen, bijv in
bewegwijzering. of
bijvoorbeeld in
verlichting. knipoog
naar verleden
Combineren
van functies
inderdaad;
een plein
denk aan
doelgroepen.
ook aan
jongeren.
Voorbeeld
Driebergen
Zeist
Informatie
overdracht voor
recreanten.
Verschillende
mogelijkehden
Terrassen
horeca
mogen
prominenter
levendigheid.
hoort ook
winkels en
horeca bij.
Hoekje Goes:
Woningbouw,
winkelruimte
eronder/terras
sen.
duurzaamheid.
Hoekje Boomgaardweg is
ook Dorpshart! De stoepen
voor de winkeliers (slager
en kapper) is eigendom van
de mensen zelf. Maakt het
wel ingewikkeld, meer
betrekken bij de Meent,
autoluwer
Kleine parkje net
voorbij de repro
kan je goed
betrekken bij het
dorpshart
groene
loopjes/ommetjes
mogelijkheid.
Inrichting de
Meent in
zones? Of juist
als een
geheel?
Voor het breedste
gedeelte plein en
groen, eerste
gedeelte voor
bewoners en om
auto kwijt te kunnen
Wel in termen
van bestrating,
plein inrichting
wel laten
doorlopen
Afbakening
van gebied; wil
je variëren in
inrichting of
niet?
Het liefst functionele
dorpsharten verbinden,
van de ene kant van
het dorp naar het
ander, dit kan
eenduidig/routing/lint
om het te verbinden
Dorpsgevoel door
eenduidigheid in
uitstraling. Het is
een rommeltje
klimaatb
estendig
heid.
Verbindende factor,
bijvoorbeeld
Amsterdam,
grachten/water. Dit
kunnen wij ook;
inclusief denken
Kromme Rijn
Singel is veel te
breed aangelegd,
kan ook een
andere inrichting
gebruiken;
groenzone
multifunctioneel
spelen,
speelaanleiding
en
groen in combi
bijvoorbeeld
met spelen. en
waterberging
Parkeerplaatsen
op eigen erf
realiseren door
de weg te
versmallen.
Alle sport
accommodaties
naar Odijk- West,
en horeca
realiseren bij
Gemeentehuis
denk in
kleuren,
levendigheid,
eenheid,
herkenbaar
Op beide plekken
sport en horeca.
Aan Odijkse zijde
tussen Ijsbaan en
Voetbalvelden kan je
ook horeca
realiseren
Dorpshuis;
daarnaast
tennisbanen, daar
kan je ook woningen
realiseren én
woningen. Aan de
kromme rijn zijde
Leuke ideeën over
horeca, maar
brengt ook
overlast. Dat moet
je wel ook
meenemen
Kosten van
uitvoering: via
initiatiefnemers
en provincie
bijvoorbeeld
Integraal
programma van
eisen Odijk West,
auto gebruik
verminderd.
Autogebruik
terugdringen,
beïnvloeden van
toekomstige
gebruikers
Volgende keer; laatste
sessie voor de zomer.
Concreet-> stuk
schrijven en
stedenbouwkundig
vormgeven door mRo
Volgende keer:
scheiding
aanbrengen: korte
termijn/quick wins,
middellange en
lange termijn
Samenvatting van deze
sessie, daarbij alvast
een scheiding van
kort/lange termijn,
alvast inlezen? Of op
die avond zelf
bespreken
Wat is precies een
quick win? Iets dat
zonder al te grote
aanpassingen
gerealiseerd kan
worden. Bebording,
plantenbakken
LIVE
VOLGENDE
SESSIE?!?!?!
Excursie!
Al
wandelend
verder
bespreken
Kinderb
urgeme
ester
Via mail
contact
houden!
Prioritering/m
ust haves. Wat
hebben we
nou echt
nodig.
Evaluatie: combineren van
werkgroepen.
Weinig over wonen,
woningbouw. Verwerken in
volgende schetsen van mRo.
Plannen kan je
ook via BNK
email delen om
het aan roel
door te geven
Kromme Rijn Odijk
Een nieuwe kans voor de oude loop van de Kromme Rijn in het dorpshart van Odijk
Fred Hoogland
Mei 2021
Inhoudsopgave
Samenvatting ................................................................................................................................................. 3
Inleiding ......................................................................................................................................................... 4
Huidige Situatie .............................................................................................................................................. 5
Historie van de oude loop van de Kromme Rijn in Odijk ..................................................................................... 5
Situatie in 2021 ................................................................................................................................................... 8
Beleid ............................................................................................................................................................. 9
Omgevingsvisie provincie Utrecht ...................................................................................................................... 9
Omgevingsvisie Kromme Rijngebied – Bunnik, Houten en Wijk bij Duurstede ................................................... 9
Inrichtingsbeeld Kromme Rijn – Hoogheemraadschap De Stichtse Rijnlanden en provincie Utrecht. .............. 11
Odijk-West – integraal Programma van Eisen – gemeente Bunnik .................................................................. 12
Watersysteem in het plangebied (bron: Quick Scan Nieuwe Gracht, 2019) ..................................................... 13
Bestemmingsplan Dorp Odijk 2012 (vastgesteld gemeente Bunnik 17-7-2014) en bestemmingsplan Oude
Haven Odijk (vastgesteld gemeente Bunnik 7-3-2019) ..................................................................................... 13
Bestemmingsplan Buitengebied Bunnik (vastgesteld gemeente Bunnik 24-11-2011) ..................................... 13
Projectdoel ................................................................................................................................................... 14
Resultaten .................................................................................................................................................... 15
Reikwijdte .................................................................................................................................................... 16
Uitvoering .................................................................................................................................................... 16
Planning ....................................................................................................................................................... 16
Communicatie .............................................................................................................................................. 16
Projectorganisatie ........................................................................................................................................ 16
Kosten .......................................................................................................................................................... 16
Wijze van financiëren ................................................................................................................................... 16
Beheer van resultaten .................................................................................................................................. 16
Wijze van aanbesteden ................................................................................................................................. 16
Samenvatting
Het plan is om de oude loop van de Kromme Rijn in Odijk te renoveren. De belangrijkste doelen zijn het herstel
van ecologische, landschappelijke en cultuur-historische waarden en verbetering van de mogelijkheden voor
kleinschalige waterrecreatie als impuls voor het dorp Odijk.
De Kromme Rijn liep vroeger dwars door het dorp, of beter gezegd: Odijk is gesticht aan die oude loop. Eind
19de eeuw is er een nieuwe loop (afsnijding) getrokken. De oude loop is er nog en loopt nog fraai achter het
oude witte Kerkje langs en vlak langs het dorpshart, de plek waar in vroeger tijden de trekschuiten aanmeerden
aan een loswal en gebruik maakten van de oude herberg (nu het Wapen van Odijk). In de huidige situatie is
deze oude loop niet meer bevaarbaar, doordat drie passages van wegen uitgevoerd zijn in de vorm van duikers
in plaats van bruggen.
Het plan is de oude Rijnloop in ere te herstellen met als belangrijkste maatregel de drie duikers bevaarbaar te
maken door ze om te vormen tot bruggen. Verder denken we aan ecologische oeverontwikkeling en één of
meer kano-uitstapplaatsen bij het dorpshart. Met deze maatregelen wordt de oude loop niet alleen
bevaarbaar, maar biedt ook de mogelijkheid om er kanoroutes naar toe te leiden en de levensvatbaarheid van
deze kleine kern te vergroten, het leefmilieu voor aanwonenden te verfraaien en een historisch
landschapselement in ere te herstellen.
Herstel van de oude loop van de Kromme Rijn kan eveneens in groter perspectief worden gezien door de
ontwikkelingen van de nieuwbouwwijk Odijk-West eraan te koppelen. De behoefte om in en vanuit deze wijk
groen en recreatie te verbinden met de bestaande structuur van de Kromme Rijn is gewenst en reeds als
uitgangspunt opgenomen in het programma van eisen voor deze wijk.
Inleiding
Huidige Situatie
In de oude loop van de Kromme Rijn in het dorpshart van Odijk is de historie van deze rivierarm nog slechts
beperkt zichtbaar. Die historie is echter wel een belangrijk aanknopingspunt om de oude loop te herstellen en
zal om die reden wat uitgebreider worden toegelicht in dit hoofdstuk. Daarna zal de feitelijke, huidige situatie
worden beschreven.
Historie van de oude loop van de Kromme Rijn in Odijk
De Kromme Rijn in Odijk is onderdeel van de oude rivier tussen Wijk bij Duurstede en Utrecht. Dit deel van de
Rijn was vroeger een vrij stromende noordelijke arm van de grote rivier de Rijn met zijn oorsprong in
Zwitserland. Omdat de rivier in dit deel van zijn stroomgebied vrijelijk meanderde en ieder jaar grote
overstromingen kende is hij in 1122 bij Wijk bij Duurstede afgedamd door een besluit van bisschop Godebald.
Daarmee was het gebied beter in cultuur te brengen voor landbouw en bewoning, maar bleef van de rivier zelf
een slechts smalle stroom over. De grote lussen van de rivier zijn later op een aantal plaatsen vervangen door
een nieuw gegraven doorsteek. Odijk zelf ligt feitelijk ingeklemd in een grote lus van de Kromme Rijn, maar liep
voor het einde van de 19de eeuw nog met een grote bocht aan de zuidzijde van het huidige dorpshart.
Het verschil is zichtbaar op onderstaande kaart-uitsneden.
Situatie voor de doorsteek van 1875
Kaart J. Kuyper gemeenteatlas Utrecht
ca. 1865
Detail dorpshart 1829
Kadastrale minuut gemeente Odijk
Uitsnede Chromotopographische kaart des Rijks 1:25.000
Odijk 1882 met zichtbaar de nieuwe doorsteek van de Kromme Rijn
De vroegst bekende bewoning in het gebied bij Odijk dateert van de periode 5300-2100 v. Chr. (Neolithicum) in
woest, onontgonnen terrein. In de IJzertijd (van ca. 700 v. Chr. tot aan het begin van de jaartelling) namen de
nederzettingen op de stroomruggen van het Kromme Rijngebied sterk toe. Er werd vooral akkerbouw en in
minder mate ook veeteelt bedreven en geleefd van jacht en visvangst. Met de vestiging van de Romeinen nam
de bewoning verder toe. Het grote Fort Vechten trok inheemse bevolking aan en stimuleerde de agrarische
activiteit, aangezien de Romeinen niet geheel afhankelijk wensten te zijn van bevoorrading van elders. Er
ontstond meer en meer economische bedrijvigheid, het aantal boerderijen nam toe en er werden vee en
paarden gefokt voor de cavalerie. Tussen 260 en 270 trokken de Romeinen zich vanwege problemen met
invallende Barbaren terug en in de 4de eeuw verlieten ze Fectio (Fort Vechten) voorgoed.
De plaatselijke bevolking had zich echter inmiddels gevestigd. De bewoning bleef geconcentreerd op de hoger
gelegen stroomruggen langs de rivier. Omstreeks 630 bereikten de christelijke Franken het gebied, dat zij
zouden veroveren op de Friezen, die in 689 definitief verslagen werden bij Dorestad (Wijk bij Duurstede). Het
gebied kwam onder Frankische invloedsfeer, maar het duurde nog geruime tijd voordat zich op de plek van het
huidige Odijk een zodanig geconcentreerde bewoning heeft ontwikkeld dat er sprake is van een dorpje, een
gehucht.
Vanaf de stormvloed van 838 ging er meer water stromen via de Lek dan voorheen en werd uiteindelijk in 1122
een dam gelegd bij Wijk bij Duurstede, waardoor de Lek permanent de hoofdrivier werd. De Kromme Rijn kreeg
nog maar weinig water, waardoor de het aangrenzende gebied veel minder met hoge waterstanden en
overstromingen te maken kreeg.
Odijk is ergens tussen de 7de en 9de eeuw ontstaan als het gehucht Iodichem. Net als Bunnichem (Bunnik) en
Wercundia (Werkhoven) ontstond het als esdorp op de hogere oeverwallen langs de Rijn. Vanaf 885 worden de
dorpen expliciet genoemd in geschriften.
Sinds de 11de eeuw tot en met de 19de eeuw is er in het landschapsbeeld van het Kromme Rijngebied niet
wezenlijk veel veranderd. Een akkerbouwgebied met een aantal verspreide dorpen en verder verspreide
boerderijen, de paden-structuur en de omvang van de bevolking waren grotendeels vergelijkbaar. In de 19de
eeuw werden akkers meer en meer omgezet in grasland, maar pas vanaf het midden van de 20ste eeuw is er
meer veranderd dan in de acht eeuwen ervoor.
Eind jaren zestig van de vorige eeuw was er nog sprake van een bevaarbare oude arm van de Kromme Rijn. Een
luchtfoto van Odijk van 1967 laat dat goed zien.
Odijk vanuit de lucht, 1967. Foto Regionaal Archief Zuid-Utrecht (RAZU)
Enkele jaren later hebben woningbouw en de aanleg van wegen echter geresulteerd in een totaal ander beeld.
Op een luchtfoto van 1975 is dat in de linkerbovenhoek duidelijk zichtbaar met de brede Singel die de oude
arm op twee plaatsen kruist en de weg Oude Haven, daartussen.
Odijk, gezien vanuit de lucht, 1975. Foto Regionaal Archief Zuid-Utrecht (RAZU)
Situatie in 2021
Vandaag de dag is de situatie nog verder ontwikkeld door de bouw van de wijk Rijneiland, aan de zuidzijde van
de Singel. Toch is er geen wezenlijk verschil in ontwikkelingsmogelijkheden meer voor de oude arm van de
Kromme Rijn zelf. De grootste belemmering voor een ontwikkeling naar een weer bevaarbare rivierarm met de
uitstraling van een rivier zijn vooral de drie bruggen die begin jaren zeventig van de vorige eeuw zijn aangelegd.
Voor het grootste deel kent de oude rivierarm ook in haar huidige staat een vrije loop en kent op de meeste
stukken een brede, groene oeverstrook en parkachtige zones met een wandelpad.
In de onderstaande beschrijving wordt de oude arm beschreven in vier delen met de stroom van de oude
rivierarm mee in een zuidwestelijk, westelijk-midden, oostelijk-midden en oostelijk deel.
Het zuid-westelijk deel van de arm kent aan de rechteroever die brede parkachtige strook. Aan de linkeroever
van het eerste, zuidelijk deel grenst de rivierarm aan agrarisch grasland, deels van de monumentale, 16de
eeuwse Hofstede De Beug, dat een NSW-landgoed is en een insteekhaventje kent. In de uiterste westhoek
bevindt zich aan de linkeroever nog een interessant landschapselement: een oude nevengeul met een meer
natuurlijk uiterlijk met bomen en struweel. Het laatste stuk, tot aan de Singel kent aan de linkeroever de diepe
achtertuinen van de woningen aan dat deel van de Zeisterweg. De bewoners gebruiken dit deel van de arm al
als bevaarbaar stukje, aangezien er aanlegsteigers en boten zijn.
Het westelijk middendeel, tussen de kruisingen met Singel en Oude Haven is relatief het meest ingeklemde
deel van de oude arm. Aan weerszijden bevinden zich vooral huizen met hun achtertuinen of de nu te bouwen
huizen van het nieuwe wijkje Oude Haven op het voormalig terrein van het recent gesloopte voormalige
kantoor van waterbouwbedrijf van Oord en later Bouw- en Houtbond CNV. Twee percelen zijn echter
bijzonder: die van het Witte Kerkje en van de oude boerderij De Hoeve. Het monumentale Witte Kerkje, dat net
200 jaar bestaat heeft een groot terrein, grenzend aan de oude arm van de Kromme Rijn. Dit terrein is nu voor
een deel de tuin van de pastorie en voor een deel de begraafplaats. Interessant is dat als men via de
begraafplaats naar achteren loopt je een klein terreintje, direct aan het water ziet. Dit terrein lijkt een beetje
op een eilandje aan de oever. De oude boerderij aan Zeisterweg 40 kende volgens de huidige eigenaar vroeger
een loswal aan de Kromme Rijn, waar de Kromme Rijnder trekschuiten aanmeerden. Dat was eveneens dicht
bij de herberg van het dorp, het huidige Wapen van Odijk.
Het oostelijk middendeel grenst aan de noordzijde aan het erf en buitenspeelplaats van het kinderdagverblijf
Kobus en aan de tuin van het woonhuis aan Maria van Boechoutlaan 7. Aan de zuidzijde is een brede,
parkachtige strook met gazon en grote bomen. Door de grote bomen is de loop van de Rijn zelf niet heel
zichtbaar aanwezig, maar is op dit stuk best breed en biedt aan de zuidzijde ook ontwikkelmogelijkheden.
Het oostelijk deel ligt geheel tussen groen. Aan de zuidzijde (rechteroever) het plantsoen met hoge bomen
rond de tennisbanen en aan de noodzijde de parkstrook met wandelpad langs de villawijk De Weerden.
Voordat de oude arm weer in de hoofdloop van de Kromme Rijn stroomt is er een wandelbrug. Deze brug is
echter hoog genoeg en geen belemmering voor het bevaarbaar maken van de oude arm.
De grootste belemmering voor het herstel en bevaarbaar maken van de oude arm van de Kromme Rijn zijn de
drie (lange) duikers, waarvan twee bij de kruisingen met de Singel en één bij de kruising met de Oude Haven.
De duikers zijn niet reëel bevaarbaar. Bij lage waterstand zijn ze in de huidige situatie passeerbaar voor de
moedigen, liggend op een kano, maar dat is het dan ook.
De duikers zijn in eigendom en beheer van het Hoogheemraadschap De Stichtse Rijnlanden en rond 1970
aangelegd. Een medewerker van de gemeente Bunnik (dhr. Uitenbos) heeft op 17 mei 2021 verklaard dat de
duikers vrijwel zeker bestaan uit betonnen U-profielen, die doormiddel van stalen spankabels aan elkaar zitten
en een strak geheel vormen. De constructie is degelijk en gaat in principe wel 70 jaar mee.
Beleid
Zowel in het beleid van de provincie als regio/gemeente is de Kromme Rijn als een belangrijk ruimtelijk
element aangegeven vanuit (cultuur)historisch, landschappelijk-geomorfologisch, hydrologisch, ecologisch en
recreatief perspectief.
Omgevingsvisie provincie Utrecht
In de Omgevingsvisie van de provincie Utrecht (10 maart 2021) is de Kromme Rijn bij Odijk aangegeven als:
Te ontwikkelen groenblauwe en recreatieve structuur (onderdeel van " stad en land gezond”).
- Door de grote druk op de ruimte is het noodzakelijk om onze groenblauwe ruimte efficiënt en
multifunctioneel in te delen en te benutten. Wij richten ons daarom op de ontwikkeling van
groenblauwe structuren en gebieden die meerdere van onze doelen ondersteunen, zoals een gezonder
leefomgeving, klimaatbestendige leefomgeving, natuur/biodiversiteit en recreatie, en die passen bij
het bodem- en watersysteem (par. 4.1.1).
Verzilveren van de linie en limes (onderdeel van “levend landschap, erfgoed en cultuur”).
- Het programma “ Groen groeit mee” brengt en houdt rode en groene ontwikkelingen in de provincie
Utrecht in balans. Groen is de kwaliteit van de Utrechtse regio. Groei is de opgave (4.1.2).
Een onderdeel van de programma’s “Stad en land gezond” en “Groen groeit mee” is het recreatief
hoofd(route)netwerk: een samenhangend geheel voor onder andere wandelen, fietsen en varen met
toeristische overstappunten. De Kromme Rijn is een dragend landschapselement met de lange afstand-
wandelroute van Utrecht naar Wijk bij Duurstede langs het oude jaagpad, verschillende fietsroutes en een
recreatieve vaarverbinding (kano-route vanaf Utrecht Oost naar Wijk bij Duurstede met kano-uit- en overstap-
plaatsen). Met de geplande ontwikkeling van Odijk-West (1000 woningen) komt ook de wens voor een
gelijktijdige groenontwikkeling in beeld. Zie hiervoor verder onder “Odijk-West”.
Vanuit het programma “Levend landschap, erfgoed en cultuur is met name de zogenaamde Neder-germaanse
Limes, onderdeel van de militaire noordgrens van het Romeinse Rijk en genomineerd voor opname als
UNESCO-werelderfgoed, voor het deel van de Kromme Rijn bij Odijk van belang. Direct relevant voor het plan
voor de oude loop van de Kromme Rijn is dan de provinciale wens tot vergroting publieksbereik (voorlichting
en educatie).
Omgevingsvisie Kromme Rijngebied – Bunnik, Houten en Wijk bij Duurstede
De Omgevingsvisie Kromme Rijngebied (vastgesteld in de gemeenten Bunnik op 30-3-2017, Houten op 21-3-
2017 en Wijk bij Duurstede op 18-4-2017) is in lijn met de later vastgestelde Omgevingsvisie van de provincie
Utrecht, maar geeft concreter handvatten voor de oude loop van de Kromme Rijn in Odijk. Op basis van de in
paragraaf 2.4 geschetste kwaliteiten van de Kromme Rijn (zie kader Kwaliteitenlijst Kromme Rijn) is een
uitwerking gemaakt dat direct aanknopingspunten geeft voor het herstel van de oude loop van de Kromme Rijn
in paragraaf 5.2 (zie kader Kromme Rijn).
Zowel de zichtbaarheid en herkenbaarheid van de oude, kronkelige loop en specifiek benoemd de oude
meanderbocht in Odijk als de afleesbaarheid van het oude dorpshart aan de rivier, worden genoemd.
Daarnaast wordt de zichtbaarheid van oude oeverwallen (hoogteverschillen) en natuurlijke, onbeschoeide
oevers gestimuleerd.
Kwaliteitenlijst Kromme Rijn
• Landschapselementen in de weilanden rondom de Kromme Rijn. In het bijzonder rijen met knotwilgen en sloten met
rietkragen;
• De loop van de Kromme Rijn met in het bijzonder de zichtbaarheid van de kronkelige loop;
• Oude meanderbochten (tussen Cothen en Werkhoven, bij Werkhoven en in Odijk), vooral waar ze herkenbaar zijn als
oude loop;
• Historische dorpsharten aan de rivier en de afleesbaarheid van de oorspronkelijke ligging van de dorpen aan de rivier;
• Interactie met de N229 en in het bijzonder de raakpunten van de Kromme Rijn en N229;
• Hoogteverschillen (oeverwallen) en de zichtbaarheid van die oeverwallen;
• Natuurlijk karakter van de oever en vooral de onbeschoeide plekken;
• De kastelen die direct aan de Kromme Rijn liggen: Beverweerd, Rhijnestein en de locatie van Scherpenburg;
• Afwisselend karakter met haar oevers en stroomruggen door agrarisch gebruik, begeleidende beplantingen, natuuroevers,
nevengeulen, bosjes en kernen.
Kromme Rijn
Te behouden
Voorbeelden van verbetering, ter inspiratie
Zichtbaarheid van de
kronkelige loop
Weghalen van niet natuurlijke visuele blokkades
Herkenbaarheid als oude loop
Verbreden van de oude loop en aansluiten van die
loop
Afleesbaarheid van de
oorspronkelijke ligging van de
dorpen aan de rivier
Openstelling oevers en inrichting oevers. Ver-
nieuwbouw die naar de rivier gericht is.
Raakpunten Kromme Rijn en
N229
Transparante balustrades en toegangen maken. De
ruimtelijk/functionele relatie met de N229
verbeteren. Extra parkeren voor auto’s en fietsers.
Zichtbaarheid van de
oeverwallen
Terugdraaien egalisaties
Onbeschoeide plekken
Natuurlijke oevers maken
Verdere openstellingen. Terreininrichting naar rivier
verder ontwikkelen.
Inrichtingsbeeld Kromme Rijn – Hoogheemraadschap De Stichtse Rijnlanden en
provincie Utrecht.
Al van wat ouder datum (17-7-2011) is het Inrichtingsbeeld Kromme Rijn. Dit plan is lijn met dat wat inmiddels
in de Omgevingsvisies staat beschreven als het gaat om het instandhouden van de cultuur-historische,
landschappelijk-geomorfolgische en ecologische waarden en betekenis als recreatieve as van de Kromme Rijn
en biedt meer gedetailleerde aanknopingspunten voor de inrichting van bijvoorbeeld natuurvriendelijke oevers
(zie hieronder ter illustratie fig. 34.5).
NVO
Stapsteen
Fig. 34.5. De kaart met informatiedrager inrichtingsbeeld laat de locatiecode oevertype en beheerstype
zien (lage tot hoge oever en de keuze voor de breedte) per oevertraject.
Odijk-West – integraal Programma van Eisen – gemeente Bunnik
Op 15 april 2021 is het Integraal Programma van Eisen voor de woningbouw-ontwikkeling Odijk-West
besproken in de gemeenteraad en met een reeks amendementen en moties ter verdere uitwerking besloten.
De basis van het plan is echter overeind en daarmee is zal de ontwikkeling van een nieuwe woonwijk met ca.
1000 woningen, ten westen van Odijk van start gaan. De intentie is de eerste woningen te bouwen in 2023. Het
plan voor Odijk-West kent de volgende kenmerken: omvang ca. 1000 woningen en opheffen van de
barrièrewerking van de N229; dorpse, suburbane en groene uitstraling met diversiteit qua leeftijd;
georiënteerd op de kern van Odijk en knooppunt-georiënteerd met voorrang voor de fiets.
Het plan voor Odijk-West is niet direct verbonden aan de (oude loop) van de Kromme Rijn zelf. In de
randvoorwaarden van het programma van eisen is wel aandacht voor bestaande landschappelijke eenheden
(zoals oude oeverwallen) en de verkaveling en groenstructuren die een relatie hebben met het Kromme
Rijnlandschap en wordt aangegeven het Raaphofsebos (Staatsbosbeheer en onderdeel natuurnetwerk) ten
noorden van de toekomstige wijk aan te laten sluiten op de groenstructuur van Odijk-West. Cultuurhistorisch
heeft het gebied ook een relatie met de Limes en kent enkele locaties met archeologische waarden, waarbij
een mogelijke verbinding kan bestaand met publieks-communicatie ten aanzien van dit historisch erfgoed.
De belangrijkste potentiële relatie met de oude loop van de Kromme Rijn is echter de geschetste
recreatiemogelijkheden in par. 6.6.1. Expliciet wordt hier aangegeven: “kanoroutes langs de bredere
waterlopen in de wijk mogelijk maken en deze routes bovendien laten aansluiten op bestaande waterpartijen
en waterlopen in de directe omgeving.” In de webinar Odijk-West (25-1-2021) is reeds een inspreker geweest
die het belang van de water-infrastructuur heeft aangegeven: “Recreatie is van belang voor het wonen> er
wordt in het plan gesproken over het in standhouden van de weteringstructuur. Ik pleit voor en
waterinfrastructuur die in verbinding staat met de Kromme Rijn en de weteringen. Verbonden door een
kanoroute tussen Odijk en Houten. Nu te realiseren omdat er grote infrastructurele werken komen. De
weteringen liggen er: verbind ze voor een recreatieve mogelijkheid met de kano.” De inspreker oppert daarna
nog om een verbinding te maken met de Toeristische Kano Bod en de recreatieafdeling van HDSR. Afsluitend
wordt aangegeven dat Margriet Barendregt (gemeente Bunnik, planteam) dit onderwerp verder zal oppakken.
In paragraaf 6.7.1 wordt ingegaan op het oppervlaktewatersysteem in het gebied Odijk-West. De
Rijsbruggerwetering en Vlowijkerwetering lopen door het gebied en zullen omgevormd worden tot het
stedelijk watersysteem, maar hebben eveneens een blijvend recreatieve en ecologische functie en zijn
aanvoerroute voor water voor de fruitteelt en sedumteelt. Het vijzelgemaal Gemaal Odijk en naastgelegen
stuw bij de Werkhovenseweg zorgt voor aan- en afvoer naar en van de Kromme Rijn. Op de opgenomen kaart
van het watersysteem hieronder zijn de doorvaart-belemmeringen in de oude loop van de Kromme Rijn en in
de genoemde weteringen te zien (in rood).
Voor de toekomstige waterhuishouding is een aantal in het programma van eisen gestelde ontwerp-eisen
relevant voor de relatie met de oude loop van de Kromme Rijn. Zo wordt gesteld dat de primaire watergang
Vlowijkerwetering dient te worden behouden en de bestaande duikers bij voorkeur dienen te worden
vervangen door open waterverbindingen. Verder wordt gesteld dat alle (bestaande en nieuwe)
waterverbindingen dienen te worden voorzien van natuurvriendelijke oevers (streefbeeld “natuurlijk” HDSR)
en de aan- en afvoer van omliggende watersystemen in stand dient te worden gehouden. Vanuit waterkwaliteit
en ecologie wordt nog aanvullend gesteld dat hoofdwaterlopen zo breed mogelijk dienen te worden gemaakt
en waar mogelijk ruimte gereserveerd voor laaggelegen natuurvriendelijke oeverinrichting, rekening houdend
met ecologische verbindingszones en recreatie. Verder dient aanleg van doodlopende watergangen te worden
voorkomen. De kwaliteit en inrichting van open, stedelijk water voldoet ten minste aan de ambitie “zichtbaar”
en het streven is het ambitieniveau “natuurlijk” (HDSR).
Watersysteem in het plangebied (bron: Quick Scan Nieuwe Gracht, 2019)
Bestemmingsplan Dorp Odijk 2012 (vastgesteld gemeente Bunnik 17-7-2014) en
bestemmingsplan Oude Haven Odijk (vastgesteld gemeente Bunnik 7-3-2019)
De oude loop van de Kromme Rijn is voor het overgrote deel gelegen binnen de grenzen van het
bestemmingsplan Dorp Odijk 2012. Het water zelf heeft de bestemming ‘water’ tbv waterhuishouding, groene
oevers en recreatief medegebruik en slechts beperkt bouwwerken, niet zijnde gebouwen. Het grootste deel
van de oevers aan oost/zuidzijde (rechteroever, gerekend stroomafwaarts) is bestemd als ‘groen’ vooral
bedoeld voor groenvoorziening, speelvoorzieningen en fiets/wandelpaden. De noordelijke, linkeroever is
vooral bestemd voor ‘wonen’ en voor een klein deel voor ‘maatschappelijke doeleinden’ (kerk, begraafplaats
en kinderdagverblijf) en het middendeel is tevens aan de zuidzijde/rechteroever bestemd voor ‘wonen’.
Recent is een oude kantoorlocatie aan die zuidzijde ook bestemd tot ‘wonen’ voor nieuwbouw van 14
woningen (Bestemmingsplan Oude Haven – Odijk – 7-3-2019).
Aan de noordkant van het westelijk deel van de oude loop, in de hoek Singel-Barbeellaan, heeft raad
van de gemeente Bunnik op 14-7-2020 besloten tot het vaststellen van uitgangspunten voor het plan tot
bouwen van appartementen op die locatie. Belangrijk voor de oude loop van de Kromme Rijn is dat de raad
heeft besloten een derde van de oppervlakte van het perceel (bestemming recreatie, nadere aanduiding
volkstuinen) groen te houden en om een maximale zichtbaarheid vanaf de straat van de oude meander van de
Kromme Rijn te waarborgen. Verder wordt als eis gesteld dat een landschapsinpassingsplan dient te worden
opgesteld.
Bestemmingsplan Buitengebied Bunnik (vastgesteld gemeente Bunnik 24-11-2011)
Het westelijk deel van de oude loop van de Kromme Rijn kent aan de westelijke/linkeroever de bestemming
‘agrarisch met waarden – landschap’ met de functieaanduiding: 'overig - landschapstype kromme rijn en
oeverwallen' en is het beleid gericht op de instandhouding en de ontwikkeling van het landschap met de
volgende kernkwaliteiten: bodemreliëf (afwisseling hoge en lage delen), kavelstructuur, landschapselementen,
natuurlijke oevers en plaatselijk een kwetsbare waterhuishouding. Het uiterste zuidwestelijke deel van de
oever valt eveneens onder de bestemming ‘waterstaat – waterkering’ ten dienste van de waterkering van de
hoofdloop van de Kromme Rijn, die aldaar aftakt in oostelijke richting.
Projectdoel
Het projectdoel is de oude Rijnloop in ere te herstellen met als belangrijkste maatregel de drie duikers
(bruggen) bevaarbaar te maken. Verder denken we aan ecologische oeverontwikkeling en één of meer kano-
uitstapplaatsen bij het dorpshart. Met deze maatregelen wordt de oude loop niet alleen bevaarbaar, maar biedt
ook de mogelijkheid om er kanoroutes naar toe te leiden en de levensvatbaarheid van deze kleine kern te
vergroten, het leefmilieu voor aanwonenden te verfraaien en een historisch landschapselement in ere te
herstellen
Resultaten
Situatie 24 mei 2021
Het plan is in ontwikkeling door diverse gesprekken met belanghebbenden en geïnteresseerden:
• Het plan is ten eerste ingebracht door bedenker Fred Hoogland in het project Toekomstvisie Dorpshart
Odijk, werkgroep verblijven en recreëren. Doel van dit initiatief is om het dorpshart van Odijk vanuit
initiatieven van bewoners en bedrijven zelf te ontwikkelen. Er zijn twee online gesprekssessies
geweest. Vanaf 19 mei is de werkgroep verblijven en recreëren samengevoegd met een andere tot de
werkgroep “wonen, leven, verblijven en recreëren”. De andere werkgroep heet “winkelen, werken,
komen en gaan”. In de eerdere werkgroep ‘verblijven en recreëren’, is enthousiast gereageerd op het
plan. Het plan voor de oude arm is echter niet letterlijk het gebied waarover de Toekomstvisie
Dorpshart Odijk gaat, maar sluit er wel op aan en kan een extra impuls geven aan het dorpshart
doordat vooral kanovaarders het dorpshart kunnen aandoen.
• Het plan is besproken met de zowel de dijkgraaf Jeroen Haan als regiomanager Winfried van Leeuwen
van het Hoogheemraadschap de Stichtse Rijnlanden (HDSR) om na te gaan of het hoogheemraadschap
medewerking of subsidie kan verlenen. HDSR staat positief tegenover de eerste ideeën. Zowel de
dijkgraaf als Winfried van Leeuwen hebben aangegeven het zinvol te achten contact op te nemen met
hoogheemraad Els Otterman.
• Het plan is besproken met Martijn Plomp van de Agenda Vitaal Platteland van de provincie Utrecht en
ook daar ontmoet het plan enthousiasme en past binnen een aantal criteria van de Agenda Vitaal
Platteland en de bijbehorende subsidieregeling:
o Recreatief varen en watersport
o Communicatie, educatie en onderzoek t.b.v. natuur en landschap
o Leefbaarheid kleine kernen
• De provincie heeft ook een programma “Groen groeit mee” met als doel om stedelijke ontwikkelingen
gepaard te laten gaan met groene ontwikkeling. PM
• Er is contact gelegd met Het Utrechts Landschap, die ook gronden in eigendom en beheer heeft iets
meer stroomafwaarts bij de Kromme Rijn in Odijk. Hendrike Geessink, hoofd Beleid & Planvorming
heeft aangegeven dat de oude loop van de Kromme Rijn niet in een gebied ligt waar het Utrechts
Landschap een rol zou kunnen spelen in eigendom van gronden of beheer, aangezien het geheel
binnen de bebouwde kom ligt. Wel staat het Utrechts Landschap achter zo’n plan voor de verhoging
van de natuur- en landschappelijke kwaliteit.
• Er is contact geweest met het Witte Kerkje, zowel Annemieke Brouwer als voorzitter van het
kerkbestuur als Arjen Muis, voorzitter van de kerkrentmeesters en woonachtig in de oude boerderij
De Hoeve aan Zeisterweg 40. De heer Muis is enthousiast over het plan en wil meedenken (zie ook bij
beschrijving historie).
• Er is contact geweest met de heer Ralph Hallo, gemeenteraadslid en fractievoorzitter van Bunniks
Belang. Hij staat positief tegenover het plan en heeft een aantal suggesties gedaan voor de
onderbouwing van het plan.
Reikwijdte
Uitvoering
Planning
Communicatie
Projectorganisatie
Kosten
Wijze van financiëren
Beheer van resultaten
Wijze van aanbesteden